Beginners' Guide/Post-Installation (Polski)
Contents
Post-Installation
Gratulujemy i witamy w twoim nowym systemie Arch Linux!
Twój nowy system Arch Linux to funkcjonalne środowisko GNU/Linux gotowe do personalizacji. Możesz zbudować elegancki zbiór potrzebnych Ci narzędzi lub cokolwiek chcesz czy potrzebujesz do swoich celów.
Zaloguj się na konto roota. Przeprowadzimy konfiguracją pacmana i aktualizację systemu jako root.
Aktualizacja
Synchronizacja i aktualizacja systemu używając pacmana
Teraz zaktualizujemy system używając pacmana. Pacman to menedżer pakietów (package manager) Arch Linuksa. Zarządza całym systemem pakietów i pozwala na instalację, usunięcie, downgrade pakietu (korzystając z cache), zarządzanie własnoręcznie skompilowanymi pakietami, automatyczne rozwiązywanie zależności, lokalne i zdalne szukanie, i wiele więcej. Pacman będzie używany do ściągnięcia pakietów z zewnętrznego repozytorium i ich instalacji w twoim systemie.
Zapoznanie się z pacmanem
Pacman to najlepszy przyjaciel użytkownika Archa. Nauczenie się, jak używać pacmana jest mocno zalecane. Spróbuj:
$ man pacman
Po więcej informacji, zobacz stronę Pacman lub przeczytaj Pacman rosetta, jeśli szukasz porównania działania pacmana z innymi menedżerami pakietów.
/etc/pacman.conf
Żeby wprowadzić zmiany dotyczące wyboru repozytoriów lub opcji pacmana, edytuj pacman.conf
:
# nano /etc/pacman.conf
Repozytoria są opisane niżej; włącz wybrane repozytoria usuwając # z początku linii 'Include =' i '[repozytorium]'.
Repozytoria pakietów
Repozytorium to miejsce przechowywania pakietów oprogramowania, które mogą zostać ściągnięte i zainstalowane na komputerze. Opiekunowie pakietów Arch Linuksa (deweloperzy i Zaufani Użytkownicy) opiekują się pakietami w oficjalnych repozytoriach, zawierającymi niezbędne i popularne oprogramowanie, łatwo dostępne za pomocą pacmana. Ten artykuł opisuje tylko oficjalne repozytoria. Zobacz Oficjalne repozytoria po więcej informacji dotyczących szczegółów i zawartości każdego repozytorium.
Większość użytkowników powinna wybrać [core], [extra] i [community]. Jeśli chcesz używać aplikacji 32-bitowych w systemie 64-bitowym, włącz repozytorium [multilib] dodając te linie do /etc/pacman.conf
:
[multilib] SigLevel = PackageRequired Include = /etc/pacman.d/mirrorlist
Jeżeli zależy Ci na oprogramowaniu niedostępnym bezpośrednio z pacmana, powinieneś zainteresować się AUR.
AUR
Arch User Repository (Repozytorium Użytkowników Archa, AUR) zawiera gałęzie [community] i [unsupported]. Inaczej niż inne gałęzie, [unsupported] nie zawiera binarnych pakietów i nie może być używane bezpośrednio przez pacmana. Ta gałąź to zbiór skryptów PKGBUILD napisancyh przez użytkowników Archa służacych do budowania pakietów ze źródeł z użyciem Arch Build System. Oprogramowanie z [unsupported] zwykle nie jest dostępne w innych repozytoriach. Kiedy pakiet z [unsupported] zbierze wystarczająco dużo głosów, może zostać przeniesiony do [community], jeśli jeden z Zaufanych użytkowinków jest chętny do zaadoptowania go.
Mirrory
Te same pakiety Archa są przechowywane na wielu serwerach na całym świecie. Wybrane mirrory są wypisane w /etc/pacman.d/mirrorlist
i uporządkowane według priorytetu. Początkowo /etc/pacman.d/mirrorlist
zawiera listę wszystkich dostępnych mirrorów, z których część powinna zostać włączona aby przejść dalej.
Wybranie aktualnych mirrorów
Arch Linux MirrorStatus pokazuje różne paraemtry mirrorów, takie jak problemy z siecią, zbiorem pakietów, czas ostatniej synchronizacji, itp. Mirrorlist Generator używa tych informacji do automatycznej oceny mirrorów znajdujących się najbliżej ciebie według tego, jak są aktualne. Wygenerowana lista może być wstawiona do pliku /etc/pacman.d/mirrorlist
. Możesz oczywiście odkomentować dowolny mirror (usuń '#' z początku wpisu, aby go odkomentować).
Zobacz Oficjalne Repozytoria, by dowiedzieć się więcej, m.in. szczegółów nt zawartości każdego z repozytoriów.
Użycie najszybszych mirrorów
Aby użyć najszybszych mirrorów, odwołaj się do Mirrors_(Polski)#Sortowanie mirrorów.
Odświeżenie listy pakietów
Po edycji repozytoriów powinieneś zaktualizować listę pakietów wywołując pacman
z opcjami -Sy
. Jeżeli tego nie zrobisz, otrzymasz komunikat "warning: database file for 'multilib' does not exist" podczas kolenego skorzystania z pacmana.
Zmuś pacmana do odświeżenia wszystkich list pakietów z nowego pliku mirrorlist używając:
# pacman -Syy
Użycie dwóch parametrów --refresh
lub -y
zmusza pacmana do odświeżenia wszystkich list pakietów, nawet jeśli uważa je za aktualne. Uruchomienie pacman -Syy
przy każdej zmianie mirrorów, jest dobrą praktyką i oszczędzi wielu problemów.
Inicjalizacja weryfikacji pakietów
Aby zainicjować weryfikację pakietów, możesz postępować według [poniższych kroków]. Zobacz Pacman-key po więcej informacji.
$ pacman-key --init
Aby wygenerować główny klucz (master key), potrzebna jest entropia. Powinieneś(aś) naciskać losowe klawisze, ruszać myszą lub przełączyć się do innej konsoli i uruchomić obciążającą dysk komendę, przykładowo ls -R /
. Po zakończeniu komendy pacman-key, uruchom to polecenie, aby skonfigurować inne klucze.
$ pacman-key --populate archlinux
Zweryfikuj Master Signing Keys będąc pytanym(ą), ponieważ są one używane do podpisywania (a przez to zaufania) wszystkich innych kluczy opiekunów pakietów.
Aktualizacja systemu
Deweloperzy często dostarczają ważne informacje dotyczące konfiguracji i modyfikacji dotyczących znanych usterek. Użytkownik Arch Linuksa powinien zpoznać się z tymi treściami przed dokonaniem aktualizacji:
- Aktualności Archa. Jeśli nie przeczytałeś(aś) tego przed aktualizacją i napotkałeś błąd, przeczytaj aktualności zanim napiszesz post lub zapytanie na forum!
- Lista mailingowa arch-announce.
Zsynchronizuj, odśwież, i zaktualizuj cały system używając:
# pacman -Syu
lub:
# pacman --sync --refresh --sysupgrade
Pacman ściągnie świeżą kopię listy pakietów z serwerów, które zdefiniowałeś(aś) w /etc/pacman.conf
i przeprowadzi wszystkie dostępne aktualizacje. Możesz zostać zapytany(a) o aktualizację samego pacmana jako pierwszego. W takim przypadku, wpisz yes, a po zakończeniu ponów polecenie pacman -Syu
.
Uruchom system ponownie, jeśli nastąpiła aktualizacja kernela.
Wyjście pacmana zapisywane jest w /var/log/pacman.log
.
Zobacz FAQ po odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące aktualizacji i zarządzania pakietami.
Ignorowanie pakietów
Po uruchomieniu polecenia pacman -Syu
, cały system zostanie zaktualizowany. Można jednak uniemożliwić przeprowadzenie aktualizacji wybranego pakietu. Typowym scenariuszem może być aktualizacja pakietu, która sprawia problemy z resztą systemu. W takim przypadku, dostępne są dwie opcje; wskaż pakiet(y) jako przeznaczone do pominięcia używając parametru --ignore
(zobacz pacman -S --help
po szczegóły) lub trwale oznacz pakiet jako ignorowany dopisując go do linii IgnorePkg
w pliku /etc/pacman.conf
. Po więcej informacji, zobacz stronę Pacman.
Pamiętaj, że administrator powinien aktualizować **cały** system używając pacman -Syu
, zamiast aktualizować wybrane pakiety. Możesz odejść od tego postępowania jeśli chcesz, wiedz jednak, że wiąże się to z większą szansą nieprawidłowego działania systemu lub nawet jego zepsuciem. Większość problemów wynika z selektywnej aktualizacji, ninestandardowej kompilacji i nieprawidłowej instalacji oprogramowania. Użycie IgnorePkg
w /etc/pacman.conf
jest więc niezalecane i powinno być stosowane oszczędnie, i jeśli wiesz co robisz. Używanie IgnorePkg
jest analogiczne do "utraty gwarancji".
Model ciągłego wydania Archa
Pamiętaj, że Arch jest dystrybucją ciągłego wydania. Oznacza to, że użytkownik nie musi reinstalować lub przeprowadzać skomplikowanych aktualizacji do najnowszego wydania. Uruchamianie pacman -Syu
cyklicznie (i pamiętanie o powyższym ostrzeżeniu) utrzymuje cały system aktualnym. Pamiętaj o ponownym uruchomieniu, jeśli nastąpiła aktualizacja jądra.
Dodawanie użytkownika
Dodaj konto zwykłego użytkownika, używając jednej z następujących metod. W tym przykładzie stworzymy użytkownika archie:
Metoda interaktywna
# adduser
Zostaniesz poproszony(a) o wprowadzenie kilku informacji w sposób interaktywny:
Login name for new user []: archie User ID ('UID') [ defaults to next available ]: Initial group [ users ]: Additional groups (comma separated) []: audio,games,lp,optical,power,scanner,storage,video Home directory [ /home/archie ]: Shell [ /bin/bash ]: Expiry date (YYYY-MM-DD) []:
Jak pokazano w przykładzie, powinieneś(aś) wprowadzić dane tylko w Login name (Login) i Additional groups (Dodatkowe grupy), pozostawiając resztę pól pustą.
Lista Additional groups (Dodatkowych grup) w przykładzie jest typowa dla komputera domowego, jest więc polecana dla początkujacych:
- audio - do działań związanych z kartą dźwiękową i powiązanym oprogramowaniem
- games - do możliwości zapisu dla gier
- lp - do zarządzania drukowaniem
- optical - do zarządzania napędami optycznymi
- power - do zezwalania na interakcję z opcjami zasilania (np. wyłączanie dedykowanym przyciskiem)
- scanner - do używania skanera
- storage - do zarządzania urządzeniami przechowującymi dane
- video - do działań związanych z grafiką i akceleracją sprzętową
Po więcej informacji o wypisanych i innych grupach, zobacz Groups_(Polski)#User groups.
Następnie zostanie wyświetlony podgląd nowego konta i możliwość anulowania lub kontynuowania operacji: po naciśnięciu Enter
konto zostanie stworzone i zostaniesz poproszony(a) o podanie dodatkowych, opcjonalncyh informacji o nowym użytkowniku (np. imię i nazwisko). Potem zostaniesz poproszony(a) o ustawienie hasła do konta.
Metoda nieinteraktywna
# useradd -m -g users -G audio,games,log,lp,optical,power,scanner,storage,video -s /bin/bash archie
Bedziesz musiał(a) ustawić hasło do konta używając passwd
. Możesz wprowadzić dodatkowe informacje używajac chfn
.
Można też użyć:
# useradd -m -g users -G wheel -s /bin/bash archie
Użytkownik dostanie wszelakie prawa przysługujące grupie wheel.
Usuwanie konta użytkownika
W razie błędu lub gdy chcesz usunąć konto, użyj userdel
:
# userdel -r [nazwaużytkownika]
Opcja -r
usunie także katalog domowy użytkownika wraz z zawartością i jego skrzynkę mailową.
Więcej informacji
Przeczytaj Użytkownicy i grupy po dalsze informacje. Jeśli chcesz zmienić nazwę swojego lub innego użytkownika, przeczytaj stronę Zmiana nazwy użytkownika. Możesz też sprawdzić strony man: usermod(8)
i gpasswd(8)
.