Beginners' Guide (Polski)
Contents
- 1 Wstęp
- 2 Przygotowanie
-
3 Instalacja
- 3.1 Zmiana języka
- 3.2 Konfiguracja sieci w środowisku instalacyjnym
- 3.3 Przygotowanie dysku twardego
- 3.4 Konfiguracja urządzeń blokowych, systemów plików i punktów montowania
- 3.5 Montowanie partycji
- 3.6 Wybierz serwer instalacyjny
- 3.7 Instalacja bazowego systemu
- 3.8 Generacja fstab
- 3.9 Chroot do systemu
- 3.10 Konfiguracja systemu
- 3.11 Konfiguracja sieci
- 3.12 Stwórz początkowy ramdysk
- 3.13 Instalacja i konfiguracja bootloadera
- 3.14 Hasło roota
- 3.15 Odmontowanie partycji i ponowne uruchomienie
- 4 Post-Installation
-
5 Extra
- 5.1 Sudo
- 5.2 Sound
- 5.3 Graficzny Interfejs Użytkownika
- 6 Appendix
- 7 Zobacz także
Wstęp
Wprowadzenie
Witaj. Ten artykuł przeprowadzi Cię przez proces instalacji systemu Arch Linux_(Polski): prostej, lekkiej dystrybucji GNU/Linux skierowanej do doświadczonych użytkowników. Ten przewodnik przeznaczony jest dla początkujących użytkowników Archa, może być jednak bazą informacji dla wszystkich.
Przed instalacją radzimy przejrzeć FAQ.
Główne cechy dystrybucji Arch Linux:
- Prosta konstrukcja i filozofia
- Wszystkie pakiety skompilowane dla architektur i686 oraz x86_64
- Model ciągłego wydania, pozwalający na jednorazową instalację i łatwą aktualizację zainstalowanego oprogramowania do ostatniej stabilnej wersji
- Skrypty startowe w stylu BSD
- Mkinitcpio to prosty i dynamiczny kreator initramfs
- Menedżer pakietów Pacman jest lekki i zwinny, zachowując niskie zużycie pamięci
- Arch Build System: Podobny do portów system budowania pakietów, dostarczający prostego frameworka do tworzenia binarnych pakietów Archa z kodu źródłowego
- Arch User Repository: oferuje wiele tysięcy skryptów do budowania pakietów nadesłanych przez użytkowników i możliwość dzielenia się własnymi
Licencja
Arch Linux, pacman, dokumentacja i skrypty są objęte licencją GNU General Public License Version 2. Copyright © 2002-2007 by Judd Vinet, Copyright © 2007-2011 by Aaron Griffin.
Droga Archa
Główne cele stojące za Archem mają na celu utrzymanie jego prostoty.
'Prostota', w tym kontekście, znaczy 'bez zbędnych dodatków, modyfikacji czy komplikacji'. W skrócie: eleganckie, minimalistyczne podejście.
O tym przewodniku
Arch Install Scripts to zbiór skryptów Basha, które upraszczają instalację Archa. Ten przewodnik podsumowuje podstawowy proces instalacji z użyciem tych skryptów.
Utrzymywana przez społeczność Arch wiki to znakomite źródło i w razie problemów należy się do niej odwołać. Kanał IRC (irc://irc.freenode.net/#archlinux) i forum są dostępne, jeśli odpowiedź nie może być znaleziona w innym miejscu. Oprócz tego, sprawdź strony man
każdej komendy, której nie znasz; zwykle można je wywołać poleceniem man komenda
.
Ten poradnik jest podzielony na 5 głównych części:
- Część I: Przygotowanie
- Część II: Instalacja
- Część III: Po instalacji
- Część IV: Extra
- Część V: Appendix
Przygotowanie
Ściągnij ostatni obraz instalacyjny
Oficjalne obrazy instalacyjne Archa możesz znaleźć tutaj. W czasie pisania tego artykułu, ostatnią wersją jest 2013.02.01 i do niej odnosi się ten poradnik. Obrazy testowe również są dostępne i mogą zostać ściagnięte stąd (nie są to oficjalne wydania i nie są oficjalnie wspierane). Zauważ, że każdy obraz wspiera architekturę zarówno 32 jak i 64 bitową.
Nagraj obraz ISO na CD/DVD lub pendrive
- Nagraj obraz .iso na CD lub DVD używając wybranego oprogramowania.
- Możesz także nagrać obraz .iso na pendrive. Dokładne instrukcje znajdziesz na stronie USB Installation Media_(Polski).
Instalacja po sieci
Zamiast nagrywać obraz na płytę lub pendrive, możesz uruchomić go korzystając z sieci. Jest to dobry sposób, jeśli posiadasz już skonfigurowany serwer. Zobacz ten artykuł, potem postępuj według Uruchom instalator Arch Linuksa.
Instalacja w maszynie wirtualnej
Instalacja w maszynie wirtualnej to dobry sposób na zaznajomienie się z Arch Linuksem i jego instalacją bez usuwania obecnego systemu operacyjnego i partycjonowania dysku. Pozwala także na pozostawienie Beginner's Guide otwartego w przeglądarce podczas instalacji. Część użytkowników może uważać za przydatne, posiadanie niezależnego systemu Arch Linux w maszynie wirtualnej do celów testowych.
Przykładowe programy do wirtualizacji to VirtualBox, VMware, QEMU, Xen, Varch, Parallels.
Dokładny proces przygotowania maszyny wirtualnej zależy od programu, jednak generalnie następujące kroki powinny być wykonane:
- Stwórz obraz dysku, który będzie przechowywał system.
- Poprawnie skonfiguruj maszynę wirtualną.
- Uruchom ściągnięty obraz .iso korzystając z wirtualnego napędu CD.
- Postępuj według Uruchom instalator Arch Linuksa.
Następujące artykuły mogą być pomocne:
- Arch Linux VirtualBox Guest
- Installing Arch Linux from VirtualBox
- VirtualBox Arch Linux Guest On Physical Drive
- Installing Arch Linux in VMware
Uruchom instalator Arch Linuksa
Po pierwsze, możliwe, że będziesz musiał(a) zmienić kolejność uruchamiania w BIOSie komputera. Aby to zrobić, musisz nacisnąć przycisk (zwykle Delete
, F1
, F2
, F11
lub F12
) podczas fazy POST (Power On Self-Test) uruchamiania. Następnie, wybierz "Boot Arch Linux" z menu i naciśnij Enter
by rozpocząć instalację.
Po uruchomieniu środowiska live z wybranego medium dostępną powłoką jest Zsh; pozwala to na zaawansowane autouzupełnianie z wykorzystaniem klawisza Tab
, jak również na dostęp do innych funkci będących częścią grml config.
Uruchamiane systemu w trybie UEFI
Jeżeli posiadasz płytę główną z UEFI, a tryb UEFI jest włączony (i używany zamiast BIOS), z CD/USB automatycznie uruchomi się jądro Arch Linux (EFISTUB via Gummiboot Boot Manager). By sprawdzić, czy wykonujesz uruchomienie z trybem UEFI, wczytaj moduł efivars
do jądra (przed wykonaniem chroot) i sprawdź, czy pojawiły się pliki w /sys/firmware/efi/vars/
:
# modprobe efivars # przed wykonaniem chroot # ls -1 /sys/firmware/efi/vars/
Możliwe problemy z uruchomieniem instalacji
- Jeśli posiadasz chipset graficzny Intela, a obraz staje się pusty podczas uruchamiania, problemem jest prawdopodobnie Kernel Mode Setting (KMS). Możliwym obejściem jest ponowne uruchomienie i naciśnięcie
Tab
nad pozycją, którą chcesz uruchomić (i686 lub x86_64). Na końcu linijki dopisznomodeset
i naciśnijEnter
. Alternatywnie, dopiszvideo=SVIDEO-1:d
, jednak ten parametr (jeśli zadziała), nie wyłączy Kernel Mode Setting. Zobacz artykuł Intel po więcej informacji.
- Jeśli obraz nie staje się pusty, a uruchamianie zatrzymuje się podczas próby ładowania jądra, naciśnij
Tab
nad odpowiednią pozycją menu, dopiszacpi=off
na końcu linijki i naciśnijEnter
.
Instalacja
Po uruchomieniu, nośnik instalacyjny automatycznie loguje się jako root i ustawia amerykański (US) układ klawiatury.
Zmiana języka
Domyślnie wybranym układem klawiatury jest us
. Jeżeli posiadasz klawiaturę z niestandardowym układem klawiszy, uruchom polecenie:
# loadkeys układ
...gdzie w miejsce układu można wstawić fr
, uk
, be-latin1
, etc. "zajrzyj tutaj, by zobaczyć pełną listę.
Mapy klawiszy są dostępne dla wielu krajów i typów klawiatur. Pliki map klawiszy znajdują się w /usr/share/kbd/keymaps/
(możesz opuścić scieżkę i rozszerzenie pliku używając loadkeys
).
Czcionka również powinna zostać zmieniona, bo w większości języków używane jest więcej niż standardowe 26 liter obecnych w angielskim alfabecie. W przeciwnym wypadku niektóre charakterystyczne znaki mogą zostać zastąpione przez białe kwadraciki lub inne symbole. Zauważ, że nazwa układu jest czuła na wielkość liter, więc wpisz dokładnie to, co widzisz:
# setfont Lat2-Terminus16
Domyślnie wybranym językiem jest angielski (US). Jeżeli chcesz zmienić język na czas procesu instalacji (w tym przykładzie na polski), usuń znak #
na początku locale, którego chcesz używać z /etc/locale.gen
, razem z językiem angielskim (US). Proszę wybierz wpisy UTF-8
.
Użyj Ctrl+X
by wyjść, a gdy zostaniesz zapytany o zachowanie zmian, naciśnij Y
i Enter
, by użyć tej samej nazwy pliku.
# nano /etc/locale.gen
en_US.UTF-8 UTF-8 pl_PL.UTF-8 UTF-8
# locale-gen # export LANG=pl_PL.UTF-8
Pamiętaj, LAlt+LShift
aktywuje i dezaktywuje mapę klawiszy.
Konfiguracja sieci w środowisku instalacyjnym
Instalator wymaga połączenia sieciowego, aby pobrać i zainstalować wymagane pakiety. Sieć musi być więc skonfigurowana jako pierwsza.
Automatyczna konfiguracja
Od wydania systemd-197 wzwyż, udev przyporządkowuje przewidywalne, stałe nazw interfejsów sieciowych, które różnią się od starego podejścia do ich nazewnictwa (wlan0, wlan1, etc.). Nowe nazwy nie zmieniają się po ponownym uruchomieniu systemu, co rozwiązuje problem nieprzewidywalności przydzielania im nazw. Jeżeli chcesz dowiedzieć się, dlaczego było to konieczne, przeczytaj http://www.freedesktop.org/wiki/Software/systemd/PredictableNetworkInterfaceNames .
Usługa dhcpcd
jest uruchamiana podczas startu systemu. Spróbuje ona automatycznie skonfigurować połączenie przewodowe, jeśli są dostępne. Możesz sprawdzić, czy połączenie powiodło się używając /bin/ping
:
# ping -c 3 www.google.com
Jeśli wynik polecenia wygląda podobnie do tego:
# ping -c 3 www.google.com
PING www.l.google.com (74.125.132.105) 56(84) bytes of data. 64 bytes from wb-in-f105.1e100.net (74.125.132.105): icmp_req=1 ttl=50 time=17.0 ms 64 bytes from wb-in-f105.1e100.net (74.125.132.105): icmp_req=2 ttl=50 time=18.2 ms 64 bytes from wb-in-f105.1e100.net (74.125.132.105): icmp_req=3 ttl=50 time=16.6 ms --- www.l.google.com ping statistics --- 3 packets transmitted, 3 received, 0% packet loss, time 2003ms rtt min/avg/max/mdev = 16.660/17.320/18.254/0.678 ms
oznacza to, że sieć i dostęp do internetu są poprawnie skonfigurowane. Możesz przejść do Przygotowanie dysku twardego. Jeśli jednak otrzymujesz:
ping: unknown host www.google.com
musisz ustawić połączenie z siecią manualnie, według poniższych poleceń.
Ustawienie połączenia przewodowego
Postępuj według tej procedury, jeśli twój komputer podłączony jest do sieci Ethernet. W większości przypadków, będziesz mieć jeden interfejs, nazwany eth0
. Jeśli masz więcej interfejsów (dodatkowych kart lub kart zintegrowanych z płytą główną), ich nazwy będą zgodne z sekwencją enp2s0f0
, enp6s0f0
, itd...
Dynamiczne IP (DHCP)
Zakładając przewodowe połączenie Ethernet i dostęp do serwera DHCP (np. używając routera), uruchom:
# dhcpcd
aby otrzymać adres IP. Jeśli masz kilka interfejsów (np. kilka kart Ethernet), możesz wybrać jeden z nich używając dhcpcd <interfejs>
, przykładowo:
# dhcpcd enp2s0f0
Sprawdź swoje połączenie według powyższego sposobu. Jeśli sieć działa, przejdź do #Przygotowanie dysku twardego.
Statyczne IP
Trzymaj się tej procedury, by ustanowić połączenie z siecią via statyczny adres IP.
Po pierwsze, zidentyfikuj nazwę Twojego interfejsu sieciowego.
# ip link
1: lo: <LOOPBACK,UP,LOWER_UP> mtu 65536 qdisc noqueue state UNKNOWN mode DEFAULT link/loopback 00:00:00:00:00:00 brd 00:00:00:00:00:00 2: enp2s0f0: <BROADCAST,MULTICAST> mtu 1500 qdisc noop state DOWN mode DEFAULT qlen 1000 link/ether 00:11:25:31:69:20 brd ff:ff:ff:ff:ff:ff 3: wlp3s0: <BROADCAST,MULTICAST,UP,LOWER_UP> mtu 1500 qdisc mq state UP mode DORMANT qlen 1000 link/ether 01:02:03:04:05:06 brd ff:ff:ff:ff:ff:ff
W tym przypadku, interfejs ethernet nazywa się enp2s0f0. Jeżeli nie masz pewności, to jego nazwa prawdopodobnie zacznie się literą "e", a prawie na pewno nie będzie się nazywał "lo" lub zaczynała się literą "w". Zawsze możesz użyć iwconfig i zobaczyć, by zobaczyć które interfejsy nie są bezprzewodowe.
# iwconfig
enp2s0f0 no wireless extensions. wlp3s0 IEEE 802.11bgn ESSID:"NETGEAR97" Mode:Managed Frequency:2.427 GHz Access Point: 2C:B0:5D:9C:72:BF Bit Rate=65 Mb/s Tx-Power=16 dBm Retry long limit:7 RTS thr:off Fragment thr:off Power Management:on Link Quality=61/70 Signal level=-49 dBm Rx invalid nwid:0 Rx invalid crypt:0 Rx invalid frag:0 Tx excessive retries:0 Invalid misc:430 Missed beacon:0 lo no wireless extensions.
W tym przykładzie, ami enp2s0f0, ani urządzenie loopback nie ma rozszerzenia bezprzewodowego, co oznacza, że naszym interfejsem na pewno jest enp2s0f0.
Musisz także znać te wartości:
- Statyczny adres IP,
- Maska podsieci,
- adres IP bramy domyślnej,
- adresy IP serwerów DNS,
- Nazwa domeny (jeśli jesteś w lokalnej sieci, możesz ją wymyślić).
Aktywuj podłączony interfejs sieciowy, np. dla enp2s0f0
:
# ip link set enp2s0f0 up
Dodaj adres:
# ip addr add <adres ip>/<maska podsieci> dev <interfejs>
Na przykład:
# ip addr add 192.168.1.2/24 dev enp2s0f0
Po więcej informacji, zobacz: man ip
Dodaj bramę:
# ip route add default via <adres ip>
(Wpisz adres IP twojej bramy)
Np:
# ip route add default via 192.168.1.1
Edytuj plik /etc/resolv.conf
, podmieniając adresy twoich serwerów DNS:
# nano /etc/resolv.conf
nameserver 61.23.173.5 nameserver 61.95.849.8 search example.com
Powinieneś już posiadać aktywne połączenie internetowe. Jeżeli tak nie jest, odwiedź stronę Konfigurowanie sieci.}}
Konfiguracja sieci bezprzewodowej
Postępuj według tej procedury, jeśli potrzebujesz łączności bezprzewodowej (wifi) w czasie instalacji.
Jeżeli używałeś wcześniej innej dystrybucji lub instalujesz ponownie system Arch Linux od czasu porzucenia starego modelu nazewnictwa, możesz być zaskoczony faktem, że pierwszy interfejs nie nazywa się "wlan0". Prawdę mówiąc, to żaden interfejs nie będzie już poprzedzany przedrostkiem "wlan". Nie panikuj; po prostu wykonaj polecenie iwconfig
by dowiedzieć się jaka jest nowa nazwa Twojego interfejsu sieciowego.
Sterowniki do kart bezprzewodowych oraz niezbędne narzędzia są dostępne w środowisku uruchamianym z nośnika instalacyjnego. Wiedza o posiadanym sprzęcie będzie kluczowa dla pomyślnej konfiguracji. Pamiętaj, że następująca procedura wykonana w tym momencie, podczas instalacji uruchomi sieć bezprzewodową w środowisku instalacyjnym. Te kroki (lub inny sposób zarządzania połączeniami bezprzewodowymi) muszą zostać powtórzone z poziomu zainstalowanego systemu po jego uruchomieniu.
Pamiętaj także, że te kroki są opcjonalne jeśli połączenie bezprzewodowe jest niepotrzebne w tym momencie instalacji; sieć bezprzewodowa może być skonfigurowana później.
Podstawowa procedura wygląda następująco:
- (opcjonalnie) Zidentyfikuj interfejs bezprzewodowy:
# lspci | grep -i net
lub jeśli używasz karty USB:
# lsusb
- Upewnij się, że udev załadował sterownik i stworzył odpowiedni interfejs używając
iwconfig
:
# iwconfig
enp2s0f0 no wireless extensions. wlp3s0 IEEE 802.11bgn ESSID:"NETGEAR97" Mode:Managed Frequency:2.427 GHz Access Point: 2C:B0:5D:9C:72:BF Bit Rate=65 Mb/s Tx-Power=16 dBm Retry long limit:7 RTS thr:off Fragment thr:off Power Management:on Link Quality=61/70 Signal level=-49 dBm Rx invalid nwid:0 Rx invalid crypt:0 Rx invalid frag:0 Tx excessive retries:0 Invalid misc:430 Missed beacon:0 lo no wireless extensions.
wlp3s0
to dostępny interfejs bezprzewodowy w tym przykładzie.
- Podnieś interfejs używając:
# ip link set wlp3s0 up
Mały procent układów bezprzewodowych wymaga firmware oprócz odpowiedniego sterownika. Jeśli układ wymaga firmware, prawdopodobnie otrzymasz ten błąd przy podnoszeniu intefejsu:
# ip link set wlp3s0 up
SIOCSIFFLAGS: No such file or directory
W razie niepewności, użyj dmesg
aby przejrzeć log jądra, szukając próśb o firmware od układu bezprzewodowego.
Przykładowy wynik polecenia korzystając z układu Intela, który wymaga firmware i prosi o niego jądro podczas startu systemu:
# dmesg | grep firmware
firmware: requesting iwlwifi-5000-1.ucode
Jeśli polecenie nic nie wypisze, najpewniej układ nie wymaga firmware.
Następnie użyj wifi-menu
z pakietu netcfgAUR, by połączyć się z siecią:
# wifi-menu wlp3s0
Powinieneś(aś) teraz mieć działające połączenie z Internetem. Jeśli nie masz, odwiedź bardziej szczegółową stronę Konfiguracja sieci bezprzewodowej.
Skonfiguruj połączenie bezpośrednie z modemem
xDSL (PPPoE)
Podążaj według tej procedury, jeśli masz modem lub router w trybie bridge do łączenia się z twoim dostawcą Internetu.
Wywołaj:
# pppoe-setup
- Podaj nazwę, którą dostarczył Ci dostawca usług internetowych (ISP).
- Naciśnij
Enter
wybierając "eth0". - Naciśnij
Enter
wybierając "no". - Wpisz
server
(zazwyczaj wymaga tego konfiguracja). - Naciśnij
1
by wybrać firewall. - Wpisz hasło, które dostarczył Ci dostawca usług internetowych.
- Naciśnij
Y
na końcu.
Jeśli wszystko jest poprawnie skonfigurowane, połącz się używając:
# pppoe-start
Możesz także skonfigurować plik resolv.conf
:
# echo nameserver 8.8.8.8 > /etc/resolv.conf
Modem analogowy, ISDN
Zobacz Direct Modem Connection_(Polski) po szczegółowe instrukcje.
Proxy Server
Jeśli jesteś za serwerem proxy, musisz wyeksportować zmienne środowiskowe http_proxy
i ftp_proxy
. Kliknij tutaj po więcej informacji.
Przetestuj połączenie
Na koniec, upewnij się, że połączenie działa używając /bin/ping
:
# ping -c 3 www.google.com
PING www.l.google.com (74.125.132.105) 56(84) bytes of data. 64 bytes from wb-in-f105.1e100.net (74.125.132.105): icmp_req=1 ttl=50 time=17.0 ms 64 bytes from wb-in-f105.1e100.net (74.125.132.105): icmp_req=2 ttl=50 time=18.2 ms 64 bytes from wb-in-f105.1e100.net (74.125.132.105): icmp_req=3 ttl=50 time=16.6 ms --- www.l.google.com ping statistics --- 3 packets transmitted, 3 received, 0% packet loss, time 2003ms rtt min/avg/max/mdev = 16.660/17.320/18.254/0.678 ms
Przygotowanie dysku twardego
Jeżęli jesteś początkującym, zachęcamy do użycia jakiegoś graficznego narzędzia do partycjonowania. GParted jest dobrym przykładem, w dodatku jest dostępny jako "live" CD. Jest także dostępny w większości dystrybucji Linuxa uruchamiających się w trybie "live" CD, np w Ubuntu i Linux Mint. Dysk powinien zostać najpierw partycjonowany, a partycje powinny zostać sformatowane z ustawieniem systemu plików przed ponownym uruchomieniem.
Jeśli już wcześniej spartycjonowałeś(aś) swój dysk, sprawdź obecny układ partycji używając /sbin/fdisk
z opcją -l
(małe L).
W linii poleceń roota wpisz:
# fdisk -l
Zapisz nazwy dysków i/lub partycji potrzebnych do instalacji Archa. Każda partycja jest identyfikowana przez przyrostek liczbowy. Przykład: sda1
oznacza pierwszą partycję dysku, podczas gdy sda
oznacza cały dysk. Możesz przejść do #Konfiguracja urządzeń blokowych, systemów plików i punktów montowania.
Pozostała część tej sekcji pokazuje przykładową konfigurację dla początkujących używając programu cfdisk. Nie musisz używać tej konfiguracji czy tego narzędzia; jest to tylko przykład konfiguracji.
Po więcej informacji na temat partycjonowania dysku twardego, zobacz Partycjonowanie.
Po więcej informacji o dostępnych systemach plików, zobacz Systemy plików.
Zobacz Swap, by zobaczyć szczegóły ustawiania partycji lub pliku swap. Plik swap jest łatwiejszy do rozszerzenia niż partycja i może zostać utworzony w dowolnym momencie po instalacji, ale nie może być używany razem z systemem plinków BTRFS.
Jeżeli masz ten krok już za sobą, przejdź do sekcji montowanie partycji.
W przeciwnym wypadku czytaj dalej.
Manualne partycjonowanie dysku twardego
Notka dla trybu UEFI:
- Jeżeli korzystasz z płyty głównej z trybem UEFI, musisz utworzyć dodatkowo UEFI System partition.
- Jest zalecane, by zawsze używać GPT z UEFI, ponieważ niektóre firmware UEFI nie pozwalają na uruchamianie via UEFI-MBR.
Notka dla partycji GPT:
- Jeżeli nie korzystasz z systemu z rodziny Windows, zalecane jest, by użyć GPT zamiast MBR. Przeczytaj GPT, by dowiedzieć się o zaletach takiego rozwiązania.
- Jeżeli używasz płyty głównej z BIOSem (lub planujesz uruchamiać system w trybie kompatybilności z BIOSem) i chcesz zainstalować GRUB na dysku korzystającym z GPT, będziesz musiał utworzyć 1007 KiB "BIOS Boot Partition". Syslinux nie potrzebuje takiego rozwiązania.
- Niektóre systemy BIOS mogą mieć problemy z obsługą GPT. Zobacz http://mjg59.dreamwidth.org/8035.html and http://rodsbooks.com/gdisk/bios.html dla rozwiązań i obejść znanych problemów.
Przykładowy system będzie posiadał 15 GB partycję root oraz partycję home na reszcie dostępnego miejsca. Wybierz MBR lub GPT, ale nie oba!
Sposób w jaki podzielisz swój dysk zależy tylko od Ciebie, poniższy przykład służy tylko do zobrazowania całego procesu. Zobacz Partycjonowanie.
MBR | cfdisk /dev/sda
|
Root:
|
Home:
|
||
GPT | cgdisk /dev/sda
|
Root:
|
Home:
|
Jeżeli wybrałeś MBR, tak powinien wyglądać teraz Twój dysk:
Name Flags Part Type FS Type [Label] Size (MB) ----------------------------------------------------------------------- sda1 Boot Primary Linux 15360 sda2 Primary Linux 133000*
Jeżeli wybrałeś GPT, powinieneś otrzymać raczej coś takiego:
Part. # Size Partition Type Partition Name ---------------------------------------------------------------- 1007.0 KiB free space 1 15.0 GiB Linux filesystem 2 123.45 GiB Linux filesystem
Wybierz Write (Zapisz), aby zapisać tablicę partycji na dysk. Po zapisaniu tablicy partycji, cfdisk automatycznie zakończy działanie.
Po więcej informacji na temat partycjonowania dysku twardego, zobacz Partycjonowanie.
Konfiguracja urządzeń blokowych, systemów plików i punktów montowania
Spartycjonowanie dysku to nie wszystko; partycje potrzebują systemu plików. By sformatować partycje z użüciem systemu plików EXT4:
Użyj narzędzia mkfs
do formatowania partycji w wybranym systemie plików. W tym przykładzie używamy systemu plików ext4 zarówno dla partycji głównej, jak i {ic|/home}.
# mkfs.ext4 /dev/sda1 # mkfs.ext4 /dev/sda2
Jeżeli utworzyłeś partycję dla swapu (code 82), nie zapomnij sformatować i aktywować jej używając:
# mkswap /dev/sdaX # swapon /dev/sdaX
Po więcej informacji na temat dostępnych systemów plików, zobacz Systemy plików.
Montowanie partycji
Każda partycja jest identyfikowana przez swój suffix. Dla przykładu - sda1
odwołuje się do pierwszej partycji na pierwszym dysku, a sda
odwołuje się do całego dysku.
By zobaczyć obecny podział dysku:
# lsblk /dev/sda
Zamontuj główną partycję w /mnt
. Dla powyższego przykładu będzie to:
# mount /dev/sda1 /mnt
Stwórz katalog dla partycji /home i zamontuj ją:
# mkdir /mnt/home && mount /dev/sda3 /mnt/home
Jeżeli posiadasz płytę główną z UEFI, zamontuj partycję UEFI:
# mkdir -p /mnt/boot/efi # mount /dev/sdaX /mnt/boot/efi
Wybierz serwer instalacyjny
Przed instalacją, wyedytuj plik /etc/pacman.d/mirrorlist
tak, aby wybrany serwer był pierwszy w kolejności. Kopia tego pliku zostanie zainstalowana w nowym systemie przez pacstrap
, więc warto wybrać odpowiedni serwer już teraz.
# nano /etc/pacman.d/mirrorlist
## ## Arch Linux repository mirrorlist ## Sorted by mirror score from mirror status page ## Generated on 2012-MM-DD ## Server = http://mirror.example.xyz/archlinux/$repo/os/$arch ...
-
Alt+6
, by skopiować wybraną linijkęServer
. -
PageUp
, by przewinąć w górę. -
Ctrl+U
, by by wkleić linijkę w wybranym miejscu (w naszym przypadku na górze pliku). -
Ctrl+X
, by wyjść. Po zapytaniu o zachowanie zmian, naciśnijY
iEnter
.
Jeżeli chcesz, w pliku możesz zostawić tylko wybrany przez siebie mirror usuwając sałą resztę wpisów (używając Ctrl+K
), jednak zazwyczaj dobcym pomysłem jest mieć dostępnych kilka serwerów, w razie gdyby pierwszy był offline.
Instalacja bazowego systemu
Bazowy system jest instalowany używając skryptu pacstrap.
Opcja -i
może zostać pominięta, jeżeli chcesz zainstalować wszystkie pakiety z grup base i base-devel bez potwierdzenia.
# pacstrap -i /mnt base base-devel
# pacman-key --init && pacman-key --populate archlinux
- base: Pakiety z oprogramowaniem z repozytorium [core] dostarczające minimalnego środowiska.
- base-devel: Dodatkowe narzędzia z [core] t.j.
make
iautomake
. Większość początkujących powinna je zainstalować, ponieważ mogą być potrzebne przy administracji nowym systemem. Grupa base-devel będzie potrzebna do instalacji oprogramowania z AUR.
To zainstaluje podstawowy system Arch. Inne pakiety mogą być zainstalowane później używając pacmana.
Generacja fstab
Wygeneruj plik fstab używając następującej komendy. Etykiehy UUID będą użyte, bo wiąże się z nimi szereg korzyści (zabacz fstab#Identifying filesystems). Jeżeli nie chcesz ich używać (lub chcesz użyć labeli), zamień -U
na -L
.
# genfstab -U -p /mnt >> /mnt/etc/fstab
# nano /mnt/etc/fstab
Kilka uwag:
- Ostatnia kolumna definiuje kolejność sprawdzania partycji przy starcie systemu: użyj
1
dla partycji root (z wyjątkiem btrfs), która powinna być sprawdzana jako pierwsza, dla reszty partycji ustaw2
lub wyłącz sprawdzanie ustawiając0
(zobacz Pola pliku fstab). - Wszystkie partycje Btrfs i swap powinny być ustawione na
0
.
Chroot do systemu
Następnie chrootujemy się do nowego systemu.
# arch-chroot /mnt /bin/bash
Konfiguracja systemu
Na tym etapie instalacji, skonfigurujesz podstawowe pliki konfiguracyjne bazowego systemu Arch Linux. Będziesz to robił edytując istniejące lub tworząc nowe pliki.
Nazwa hosta
Dodaj swoją hostname w /etc/hostname
. Przykład:
# echo mojanazwahosta > /etc/hostname
Ustaw jaką chcesz nazwę. Będzie to nazwa twojego komputera.
Dodaj swoją hostname w /etc/hosts
, taką samą jak w /etc/hostname
jako alias. Powinno to wyglądać podbnie do tego:
127.0.0.1 localhost.localdomain localhost mojanazwahosta ::1 localhost.localdomain localhost mojanazwahosta
Jeśli używasz statycznego IP, dopisz kolejną linię wg formatu: <statyczne-IP> <nazwahosta.nazwadomeny.org> <nazwahosta>, np.:
192.168.1.100 mojanazwahosta.domain.org mojanazwahosta
Font terminala i układ klawiatury
Wyedytuj vconsole.conf
:
# nano /etc/vconsole.conf
KEYMAP=pl FONT=lat2-16 FONT_MAP=8859-2
-
KEYMAP
– Jeśli chcesz, możesz użyć mapy z początku instalacji: #Zmiana układu klawiatury, jednak domyślna (us
) działa ze znakomitą większością klawiatur. Te ustawienia dotyczą tylko terminali, nie graficznych menedżerów okien czy Xorg.
-
FONT
– Dostępne alternatywne fonty terminala znajdują się w/usr/share/kbd/consolefonts/
. Domyślna wartość (pusta) jest bezpieczna.
-
FONT_MAP
– Określa mapę konsoli ładowaną przez setfont przy starcie systemu. Dostępne mapy znajdują się w/usr/share/kbd/consoletrans
. Domyślna wartość (pusta) jest bezpieczna.
Zobacz Fonty i man vconsole.conf
po więcej informacji.
Strefa czasowa
Dostępne strefy i podstrefy czasowe mogą być znalezione w katalogach /usr/share/zoneinfo/<Strefa>/<Podstrefa>
.
Aby wyświetlić dostępne <Strefy>, sprawdź katalog /usr/share/zoneinfo/
:
# ls /usr/share/zoneinfo/
Podobnie możesz sprawdzić zawartość katalogu z <Podstrefami>:
# ls /usr/share/zoneinfo/Europe
Utwórz dowiązanie symboliczne /etc/localtime
do pliku twojej strefy /usr/share/zoneinfo/<Strefa>/<Podstrefa>
używając tego polecenia:
# ln -s /usr/share/zoneinfo/<Strefa>/<Podstrefa>
/etc/localtime
Przykład:
# ln -s /usr/share/zoneinfo/Europe/Warsaw /etc/localtime
Jeśli używasz timedated dostarczanego przez systemd, być może będziesz chciał(a) wyedytować plik /etc/timezone
i wpisać Strefa
/Podstrefa
.
Przykład:
Europe/Warsaw
Przeczytaj man 5 timezone
po więcej opcji.
Wymóg posiadania /etc/timezone
może przestać obowiązywać w przyszłości [3].
Ustawienia regionalne
Wybranie regionu (locale)
Ustawienia regionalne mogą zostać użyte przez glibc i każdy inny program lub bibliotekę poprawnie wyświetlając waluty, czas, datę i inne własności regionalne:
Są dwa pliki potrzebujące edycji: locale.gen
oraz locale.conf
.
- Plik
locale.gen
jest domyślnie pusty (wszystko jest zakomentowane), więc musisz usunąć stosowny znak#
na początku linii. Jeżeli chcesz odkomentować i używać kilka wartości, upewnij się, że wszytkie będą kodowane viaUTF-8
. Raz zedytowany, pozostaje on nietknięty przez system.locale-gen
jest uruchamiane po każdym uaktualnieniu glibc, generując wszystkie ustawienia regionalne określone w/etc/locale.gen
.
Wybierz odpowiednie locale poprzez usunięcie # z początku linii, np.:
# nano /etc/locale.gen
en_US.UTF-8 UTF-8 pl_PL.UTF-8 UTF-8
Następnie uruchom:
# locale-gen
Ustawianie systemowego locale
Ustaw odpowiednie locale w /etc/locale.conf
.
Przykład:
# echo LANG=pl_PL.UTF-8 > /etc/locale.conf
Ustawienie tylko LANG
powinno wystarczyć. Będzie to służyć za domyślną wartość dla innych ustawień.
Możesz przesłonić część ustawień używając zmiennych LC_*
– na przykład ustawienie LC_COLLATE=C
wyłącza sortowanie według reguł języka, ale pozostawia resztę ustawień. Możesz wyświetlić wszystkie zmienne LC_*
poleceniem locale
.
Zmienna LC_ALL
przesłania wszystkie pozostałe ustawienia. Z tego powodu nie możesz ustawić jej z poziomu locale.conf
. Zaleca się używanie LC_ALL
tylko w razie konieczności.
Z powodu późniejszego tworzenia początkowego ramdysku, powinieneś(aś) ustawić zmienną LANG
. Przykład:
# export LANG=pl_PL.UTF-8
Czas zegara sprzętowego
Jest on ustawiany w /etc/adjtime
. Ustaw czas zegara sprzętowego w ten sam sposób w każdym z posiadanych systemów operacyjnych. W przeciwnym przypadku, będą one nadpisywać czas i powodować jego przesunięcia.
Możesz wygenerować /etc/adjtime
automatycznie używając jednej z nastepujących komend.
- UTC (zalecany)
# hwclock --systohc --utc
- localtime (niezalecany) - Używany domyślnie przez Windows
# hwclock --systohc --localtime
Ustawienie czasu przy jednoczesnym uruchamianiu Windowsa
Jeśli używasz jednocześnie Windowsa, masz dwie możliwe ścieżki:
- Zalecana: Ustaw Arch Linuksa i Windowsa do używania zegara UTC (szybka modyfikacja rejestru jest wymagana, zobacz this page po instrukcje). Oprócz tego, wyłącz synchronizację czasu z Internetem w Windowsie, ponieważ to ustawi czas z powrotem na localtime. Jeśli potrzebujesz takiej funkcjonalności (synchronizacja czasu), użyj ntpd lub systemd-timesyncd w systemie Arch Linux.
- Niezalecana: Skonfiguruj Arch Linuksa do uźywania localtime i (w #Konfiguracja systemu) usuń
hwclock
z sekcjiDAEMONS
w/etc/rc.conf
(Windows zajmie się ustawianiem zegara sprzętowego).
Moduły jądra
W katalogu /etc/modules-load.d/
umieść pliki, w których będą wypisane moduły, które jądro ma załadować podczas startu systemu. Każdy plik konfiguracyjny powinien być nazwany w stylu /etc/modules-load.d/<program>.conf
. Pliki powinny zaiwerać listę modułów do załadowania, poprzedzielaną znakami nowej linii. Linie puste i zaczynające się znakami #
lub ;
będą ignorowane. Przykład:
/etc/modules-load.d/virtio-net.conf
# Załaduj virtio-net.ko podczas uruchamiania virtio-net
Konfiguracja sieci
Musisz skonfigurować sieć ponownie, tym razem dla nowego systemu. Cała procedura i wymagania są podobne do tej opisanej wyżej, jednak teraz ustawienia będą permanentne i automatycznie uruchamiane podczas startu systemu.
Sieć przewodowa
Dynamiczne IP (DHCP)
Jeżeli używasz pojedynczego, stałego połączenia z siecią, nie potrzebujesz usługi zarządzania sieci i możesz zwyczajnie odblokować i uruchomić usługę dhcpcd
. Pamiętaj o podaniu jej swojej nazwy interfejsu.
# systemctl enable dhcpcd@<interface>.service
Alternatywą jest użycie net-auto-wired
z pakietu netcfgAUR, który zręcznie obsłuży dynamiczne łączenie się z nowymi sieciami.
Zainstaluj ifplugd, który jest wymagany przez net-auto-wired
:
# pacman -S ifplugd
Edytuj /etc/conf.d/netcfg
i zmodyfikuj nazwę interfejsu sieci na aktualną. Prawie na pewno nie jest to eth0.
nano /etc/conf.d/netcfg
WIRED_INTERFACE="<interface>"
Odblokuj usługę net-auto-wired
.
# systemctl enable net-auto-wired.service
Statyczne IP
Skopiuj przykładowy profil z /etc/network.d/examples
do /etc/network.d
:
# cd /etc/network.d # cp examples/ethernet-static .
Edytuj skopiowany profil wg własnych potrzeb (edytuj INTERFACE
, ADDR
, GATEWAY
i DNS
):
# nano ethernet-static
Edytuj /etc/conf.d/netcfg
i dodaj nowy profil sieci do tablicy NETWORKS
:
nano /etc/conf.d/netcfg
NETWORKS=(ethernet-static)
Odblokuj usługę netcfg
:
# systemctl enable netcfg.service
Sieć bezprzewodowa
Będziesz musiał(a) zainstalować inny program do konfiguracji i zarządzania profilami sieci bezprzewodowych, np. netcfg. NetworkManager lub Wicd to popularne alternatywy.
- Zainstaluj wymagane pakiety:
# pacman -S wireless_tools wpa_supplicant wpa_actiond dialog
Jeśli twoja karta bezprzewodowa wymaga firmware (jak zostało wyjaśnione w #Konfiguracja sieci bezprzewodowej i Wireless_Setup_(Polski)#Sterowniki_i_firmware), zainstaluj pakiet zawierający odpowiednie firmware, przykładowo:
# pacman -S zd1211-firmware
- Po instalacji i ponownym uruchomieniu możesz połączyć się z siecią wykonując
wifi-menu <interface>
(gdzie<interface>
to nazwa interfejsu), co wygeneruje plik profilu w/etc/network.d
nazwany tak samo, jak SSID wybranej sieci. Jeżeli chcesz skonfigurować wszystko ręcznie, to dostępne są szablony w/etc/network.d/examples/
.
# wifi-menu <interface>
- Odblokuj usługę
net-auto-wireless
, która w sposób automatyczny i zręczny zajmie się obsługą połączenia z siecią:
# systemctl enable net-auto-wireless.service
- Upewnij się, że w
/etc/conf.d/netcfg
ustawiony jest prawidłowy interfejs (np.wlp3s0
)}}:
# nano /etc/conf.d/netcfg
WIRELESS_INTERFACE="wlp3s0"
Możliwe jest zdefiniowanie listy profilów sieciowych, które powinny być automatycznie łączone za pomocą zmiennej AUTO_PROFILES
w /etc/conf.d/netcfg
. Jeśli AUTO_PROFILES
nie zostanie ustawione, wszystkie sieci zostaną wypróbowane.
Połączenie bezpośrednie z modemem
W przypadku posiadania xDSL, modemu analogowego (dial-up) lub ISDN, zobacz Direct Modem Connection_(Polski) po dokładne instrukcje.
Stwórz początkowy ramdysk
Tutaj możesz ustawić właściwe hooks, jeżeli root został ustawiony na kluczu USB, jeżeli używasz RAID, LVM, lub jeśli /usr
jest na osobnej partycji.
Skonfiguruj /etc/mkinitcpio.conf
według potrzeb (zobacz mkninitcpio) i stwórz ramdysk używając:
# mkinitcpio -p linux
{{Note|Instalacja Arch VPS na QEMU (np. używając virt-manager
) może wymagać modułu virtio
w mkinitcpio.conf
by móc się uruchomić.
# nano /etc/mkinitcpio.conf
MODULES="virtio virtio_blk virtio_pci virtio_net"}
Instalacja i konfiguracja bootloadera
Dla płyt głównych z BIOS
Dla płyt z BIOSem istnieją trzy bootloadery - Syslinux, GRUB, and LILO. Możesz wybrać dowolny z nich wg własnych upodobań. Poniżej opisano sposób instalacji GRUB oraz Syslinux.
- Syslinux (obecnie) jest ograniczony do wczytywania plików tylko z partycji, na której został zainstalowany. Syslinux jest uważany za prostszy w konfiguracji, ponieważ posiada tylko jeden plik konfiguracyjny. Przykładowa konfiguracja dostępna jest tutaj.
- GRUB jest bogatym w funkcje i kompleksowym rozwiązaniem. Korzysta z wielu plików konfiguracyjnych, z pomocą których tworzony jest główny plik
grub.cfg
. Jego pliki konfiguracyjne wyglądem przypominają języki skryptowe, co może być utrudnieniem dla początkujących użytkowników w przypadku próby ręcznej edycji wpisów. Zalecane jest korzystanie z ręcznego generowania wpisów.
Syslinux
Zainstaluj pakiet syslinux i uruchom skrypt syslinux-install_update
, aby zainstalować pliki (-i
), oznaczyć aktywną partycję jako bootowalną (-a
), i zainstalować kod startowy w MBR (-m
):
# pacman -S syslinux # syslinux-install_update -iam
wyedytuj plik syslinux.cfg
, aby wskazywał na odpowiednią partycję główną. Ten krok jest niezbędny. Jeśli będzie wskazywał na niewłaściwą partycję, Arch Linux nie uruchomi się.
Zmień /dev/sda3
na twoją partycję główną (jeśli partycjonowałeś(aś) dysk jak w przykładzie, twoja partycja główna to /dev/sda1
). To samo zrób z LABEL archfallback
.
# pacman -S syslinux # nano /boot/syslinux/syslinux.cfg
... LABEL arch ... APPEND root=/dev/sda3 ro ...
Po więcej informacji o konfiguracji i używaniu Syslinuksa, zobacz Syslinux.
GRUB
Zainstaluj paczkę grub-bios i wykonaj grub-install /dev/sda
.
# pacman -S grub-bios # grub-install --target=i386-pc --recheck /dev/sda
Żeby zapobiec (nieszkodliwej) informacji o błędzie podczas uruchamiania:
# cp /usr/share/locale/en\@quot/LC_MESSAGES/grub.mo /boot/grub/locale/en.mo
Możesz użyć ręcznie stworzonego grub.cfg
, jednak dla początkujących użytkowników zalecamy skorzystanie z automatycznej generacji:
# grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg
Po więcej informacji o konfiguracji i używaniu GRUBa, zobacz GRUB.
Dla płyt głównych z UEFI
Dla uruchomiena z UEFI, dysk musi być spartycjonowany z użüciem GPT oraz musi być obecna i zamontowana w /boot/efi
systemowa partycja UEFI (512 MiB lub więcej, FAT32, typ EF00
). Jeżeli śledzisz ten poradnik od początku, ten krok masz już za sobą.
Chociaż dostęrne są inne bootloadery dla UEFI, użüwanie EFISTUB jest zalecane. Poniżej znajdziesz instrukcje konfiguracyjne dla EFISTUB i GRUB.
EFISTUB
Jądro linuxa może zachować się jak swój własny bootloader korzystając z EFISTUB. Jest to metoda zalecana przez twórców UEFI and simpler compared to grub-efi-x86_64
. Poniższe kroki ustawiają rEFInd (fork rEFIt), by wyświetlić menu dla jąder EFISTUB, jak również uruchomienia innych bootloaderów UEFI. Możesz także użyć gummiboot zamiast rEFInd. Oba potrafią wykryć bootloader Windows UEFI w wypadku korzystania z dual-boot.
1. Uruchom system z trybem UEFI i załaduj moduły efivars
przed wykonaniem chroot:
# modprobe efivars
2. Zamontuj partycję UEFISYS w /mnt/boot/efi
, wykonaj chroot i skoriuj pliki jąhra i initramfs tak jak pokazano poniżej.
- Stwórz
/boot/efi/EFI/arch/
.
- Skopiuj
/boot/vmlinuz-linux
do/boot/efi/EFI/arch/vmlinuz-arch.efi
. Rozszerzenie.efi
jest bardzo ważne, bo niektóre firmware UEFI odmawiają uruchomienia pliku bez tego rozszerzenia. Ważne: Pamiętaj, że plik nazywa się vmlinuz, a nie vmlinux.
- Skopiuj
/boot/initramfs-linux.img
do/boot/efi/EFI/arch/initramfs-arch.img
.
- Skopiuj
/boot/initramfs-linux-fallback.img
do/boot/efi/EFI/arch/initramfs-arch-fallback.img
.
Za każdym razem, gdy jądro i pliki initramfs są aktualizowane w /boot
, muszą być także uaktualnione w /boot/efi/EFI/arch
. Może to zostać zautomatyzowane poprzez użücie systemd lub incrona (dla konfiguracji bez systemd).
3. W tym poradniku zainstalujesz GUI nazwane rEFInd. Alternatywne bootloadery mogą zostać znalezione na stronie UEFI Bootloaders#Booting EFISTUB. Dla zalecanego bootloadera rEFInd zainstaluj następujące paczki:
# pacman -S refind-efi efibootmgr
4. Zainstaluj rEFInd na partycji UEFISYS (zbiorczo z UEFI Bootloaders#Using rEFInd):
# mkdir -p /boot/efi/EFI/refind # cp /usr/share/refind/refind_x64.efi /boot/efi/EFI/refind/refind_x64.efi # cp /usr/share/refind/refind.conf-sample /boot/efi/EFI/refind/refind.conf # cp -r /usr/share/refind/icons /boot/efi/EFI/refind/icons
5. Stwórz plik refind_linux.conf
z poniższymi ustawieniami, które zostaną użyte przez rEFInd:
# nano /boot/efi/EFI/arch/refind_linux.conf
"Boot to X" "root=/dev/sdaX ro rootfstype=ext4 systemd.unit=graphical.target" "Boot to console" "root=/dev/sdaX ro rootfstype=ext4 systemd.unit=multi-user.target"
6. Dodaj rEFInd do UEFI boot menu używając efibootmgr.
# efibootmgr -c -g -d /dev/sdX -p Y -w -L "rEFInd" -l '\EFI\refind\refind_x64.efi'
7. (Opcjonalnie) Jako zabezpieczenie na wypadek, gdyby efibootmgr
stworzyło wpis, który nie działa, skopiuj refind_x64.efi
do /boot/efi/EFI/boot/bootx64.efi
tak jak poniżej:
# cp -r /boot/efi/EFI/refind/* /boot/efi/EFI/boot/ # mv /boot/efi/EFI/boot/refind_x64.efi /boot/efi/EFI/boot/bootx64.efi
GRUB
# pacman -S grub-efi-x86_64 efibootmgr # grub-install --target=x86_64-efi --efi-directory=/boot/efi --bootloader-id=arch_grub --recheck # cp /usr/share/locale/en\@quot/LC_MESSAGES/grub.mo /boot/grub/locale/en.mo
Następna komenda tworzy wpisy dla GRUB w boot menu UEFI. Jako że grub-efi-x86_64 w wersji 2.00, grub-install
próbuje utworzyć wpisy w menu, więc wywołanie efibootmgr
może nie być konieczne. Zobacz UEFI#efibootmgr, by dowiedzieć się więcej.
# efibootmgr -c -g -d /dev/sdX -p Y -w -L "Arch Linux (GRUB)" -l '\EFI\arch_grub\grubx64.efi'
Możesz użyć ręcznie stworzonego grub.cfg
, jednak dla początkujących użytkowników zalecamy skorzystanie z automatycznej generacji:
# grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg
Po więcej informacji o konfiguracji i używaniu GRUBa, zobacz GRUB.
Możesz użyć ręcznie stworzonego grub.cfg
, jednak dla początkujących użytkowników zalecamy skorzystanie z automatycznej generacji:
Hasło roota
Ustaw hasło roota używając:
# passwd
Odmontowanie partycji i ponowne uruchomienie
Wyjdź ze środowiska chroot:
# exit
Partycje są zamontowane w /mnt
, więc użyj tego polecenia, żeby je odmontować:
# umount /mnt/{boot,home,}
Uruchom komputer ponownie:
# reboot
Post-Installation
Gratulujemy i witamy w twoim nowym systemie Arch Linux!
Twój nowy system Arch Linux to funkcjonalne środowisko GNU/Linux gotowe do personalizacji. Możesz zbudować elegancki zbiór potrzebnych Ci narzędzi lub cokolwiek chcesz czy potrzebujesz do swoich celów.
Zaloguj się na konto roota. Przeprowadzimy konfiguracją pacmana i aktualizację systemu jako root.
Aktualizacja
Synchronizacja i aktualizacja systemu używając pacmana
Teraz zaktualizujemy system używając pacmana. Pacman to menedżer pakietów (package manager) Arch Linuksa. Zarządza całym systemem pakietów i pozwala na instalację, usunięcie, downgrade pakietu (korzystając z cache), zarządzanie własnoręcznie skompilowanymi pakietami, automatyczne rozwiązywanie zależności, lokalne i zdalne szukanie, i wiele więcej. Pacman będzie używany do ściągnięcia pakietów z zewnętrznego repozytorium i ich instalacji w twoim systemie.
Zapoznanie się z pacmanem
Pacman to najlepszy przyjaciel użytkownika Archa. Nauczenie się, jak używać pacmana jest mocno zalecane. Spróbuj:
$ man pacman
Po więcej informacji, zobacz stronę Pacman lub przeczytaj Pacman rosetta, jeśli szukasz porównania działania pacmana z innymi menedżerami pakietów.
/etc/pacman.conf
Żeby wprowadzić zmiany dotyczące wyboru repozytoriów lub opcji pacmana, edytuj pacman.conf
:
# nano /etc/pacman.conf
Repozytoria są opisane niżej; włącz wybrane repozytoria usuwając # z początku linii 'Include =' i '[repozytorium]'.
Repozytoria pakietów
Repozytorium to miejsce przechowywania pakietów oprogramowania, które mogą zostać ściągnięte i zainstalowane na komputerze. Opiekunowie pakietów Arch Linuksa (deweloperzy i Zaufani Użytkownicy) opiekują się pakietami w oficjalnych repozytoriach, zawierającymi niezbędne i popularne oprogramowanie, łatwo dostępne za pomocą pacmana. Ten artykuł opisuje tylko oficjalne repozytoria. Zobacz Oficjalne repozytoria po więcej informacji dotyczących szczegółów i zawartości każdego repozytorium.
Większość użytkowników powinna wybrać [core], [extra] i [community]. Jeśli chcesz używać aplikacji 32-bitowych w systemie 64-bitowym, włącz repozytorium [multilib] dodając te linie do /etc/pacman.conf
:
[multilib] SigLevel = PackageRequired Include = /etc/pacman.d/mirrorlist
Jeżeli zależy Ci na oprogramowaniu niedostępnym bezpośrednio z pacmana, powinieneś zainteresować się AUR.
AUR
Arch User Repository (Repozytorium Użytkowników Archa, AUR) zawiera gałęzie [community] i [unsupported]. Inaczej niż inne gałęzie, [unsupported] nie zawiera binarnych pakietów i nie może być używane bezpośrednio przez pacmana. Ta gałąź to zbiór skryptów PKGBUILD napisancyh przez użytkowników Archa służacych do budowania pakietów ze źródeł z użyciem Arch Build System. Oprogramowanie z [unsupported] zwykle nie jest dostępne w innych repozytoriach. Kiedy pakiet z [unsupported] zbierze wystarczająco dużo głosów, może zostać przeniesiony do [community], jeśli jeden z Zaufanych użytkowinków jest chętny do zaadoptowania go.
Mirrory
Te same pakiety Archa są przechowywane na wielu serwerach na całym świecie. Wybrane mirrory są wypisane w /etc/pacman.d/mirrorlist
i uporządkowane według priorytetu. Początkowo /etc/pacman.d/mirrorlist
zawiera listę wszystkich dostępnych mirrorów, z których część powinna zostać włączona aby przejść dalej.
Wybranie aktualnych mirrorów
Arch Linux MirrorStatus pokazuje różne paraemtry mirrorów, takie jak problemy z siecią, zbiorem pakietów, czas ostatniej synchronizacji, itp. Mirrorlist Generator używa tych informacji do automatycznej oceny mirrorów znajdujących się najbliżej ciebie według tego, jak są aktualne. Wygenerowana lista może być wstawiona do pliku /etc/pacman.d/mirrorlist
. Możesz oczywiście odkomentować dowolny mirror (usuń '#' z początku wpisu, aby go odkomentować).
Zobacz Oficjalne Repozytoria, by dowiedzieć się więcej, m.in. szczegółów nt zawartości każdego z repozytoriów.
Użycie najszybszych mirrorów
Aby użyć najszybszych mirrorów, odwołaj się do Mirrors_(Polski)#Sortowanie mirrorów.
Odświeżenie listy pakietów
Po edycji repozytoriów powinieneś zaktualizować listę pakietów wywołując pacman
z opcjami -Sy
. Jeżeli tego nie zrobisz, otrzymasz komunikat "warning: database file for 'multilib' does not exist" podczas kolenego skorzystania z pacmana.
Zmuś pacmana do odświeżenia wszystkich list pakietów z nowego pliku mirrorlist używając:
# pacman -Syy
Użycie dwóch parametrów --refresh
lub -y
zmusza pacmana do odświeżenia wszystkich list pakietów, nawet jeśli uważa je za aktualne. Uruchomienie pacman -Syy
przy każdej zmianie mirrorów, jest dobrą praktyką i oszczędzi wielu problemów.
Inicjalizacja weryfikacji pakietów
Aby zainicjować weryfikację pakietów, możesz postępować według [poniższych kroków]. Zobacz Pacman-key po więcej informacji.
$ pacman-key --init
Aby wygenerować główny klucz (master key), potrzebna jest entropia. Powinieneś(aś) naciskać losowe klawisze, ruszać myszą lub przełączyć się do innej konsoli i uruchomić obciążającą dysk komendę, przykładowo ls -R /
. Po zakończeniu komendy pacman-key, uruchom to polecenie, aby skonfigurować inne klucze.
$ pacman-key --populate archlinux
Zweryfikuj Master Signing Keys będąc pytanym(ą), ponieważ są one używane do podpisywania (a przez to zaufania) wszystkich innych kluczy opiekunów pakietów.
Aktualizacja systemu
Deweloperzy często dostarczają ważne informacje dotyczące konfiguracji i modyfikacji dotyczących znanych usterek. Użytkownik Arch Linuksa powinien zpoznać się z tymi treściami przed dokonaniem aktualizacji:
- Aktualności Archa. Jeśli nie przeczytałeś(aś) tego przed aktualizacją i napotkałeś błąd, przeczytaj aktualności zanim napiszesz post lub zapytanie na forum!
- Lista mailingowa arch-announce.
Zsynchronizuj, odśwież, i zaktualizuj cały system używając:
# pacman -Syu
lub:
# pacman --sync --refresh --sysupgrade
Pacman ściągnie świeżą kopię listy pakietów z serwerów, które zdefiniowałeś(aś) w /etc/pacman.conf
i przeprowadzi wszystkie dostępne aktualizacje. Możesz zostać zapytany(a) o aktualizację samego pacmana jako pierwszego. W takim przypadku, wpisz yes, a po zakończeniu ponów polecenie pacman -Syu
.
Uruchom system ponownie, jeśli nastąpiła aktualizacja kernela.
Wyjście pacmana zapisywane jest w /var/log/pacman.log
.
Zobacz FAQ po odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące aktualizacji i zarządzania pakietami.
Ignorowanie pakietów
Po uruchomieniu polecenia pacman -Syu
, cały system zostanie zaktualizowany. Można jednak uniemożliwić przeprowadzenie aktualizacji wybranego pakietu. Typowym scenariuszem może być aktualizacja pakietu, która sprawia problemy z resztą systemu. W takim przypadku, dostępne są dwie opcje; wskaż pakiet(y) jako przeznaczone do pominięcia używając parametru --ignore
(zobacz pacman -S --help
po szczegóły) lub trwale oznacz pakiet jako ignorowany dopisując go do linii IgnorePkg
w pliku /etc/pacman.conf
. Po więcej informacji, zobacz stronę Pacman.
Pamiętaj, że administrator powinien aktualizować **cały** system używając pacman -Syu
, zamiast aktualizować wybrane pakiety. Możesz odejść od tego postępowania jeśli chcesz, wiedz jednak, że wiąże się to z większą szansą nieprawidłowego działania systemu lub nawet jego zepsuciem. Większość problemów wynika z selektywnej aktualizacji, ninestandardowej kompilacji i nieprawidłowej instalacji oprogramowania. Użycie IgnorePkg
w /etc/pacman.conf
jest więc niezalecane i powinno być stosowane oszczędnie, i jeśli wiesz co robisz. Używanie IgnorePkg
jest analogiczne do "utraty gwarancji".
Model ciągłego wydania Archa
Pamiętaj, że Arch jest dystrybucją ciągłego wydania. Oznacza to, że użytkownik nie musi reinstalować lub przeprowadzać skomplikowanych aktualizacji do najnowszego wydania. Uruchamianie pacman -Syu
cyklicznie (i pamiętanie o powyższym ostrzeżeniu) utrzymuje cały system aktualnym. Pamiętaj o ponownym uruchomieniu, jeśli nastąpiła aktualizacja jądra.
Dodawanie użytkownika
Dodaj konto zwykłego użytkownika, używając jednej z następujących metod. W tym przykładzie stworzymy użytkownika archie:
Metoda interaktywna
# adduser
Zostaniesz poproszony(a) o wprowadzenie kilku informacji w sposób interaktywny:
Login name for new user []: archie User ID ('UID') [ defaults to next available ]: Initial group [ users ]: Additional groups (comma separated) []: audio,games,lp,optical,power,scanner,storage,video Home directory [ /home/archie ]: Shell [ /bin/bash ]: Expiry date (YYYY-MM-DD) []:
Jak pokazano w przykładzie, powinieneś(aś) wprowadzić dane tylko w Login name (Login) i Additional groups (Dodatkowe grupy), pozostawiając resztę pól pustą.
Lista Additional groups (Dodatkowych grup) w przykładzie jest typowa dla komputera domowego, jest więc polecana dla początkujacych:
- audio - do działań związanych z kartą dźwiękową i powiązanym oprogramowaniem
- games - do możliwości zapisu dla gier
- lp - do zarządzania drukowaniem
- optical - do zarządzania napędami optycznymi
- power - do zezwalania na interakcję z opcjami zasilania (np. wyłączanie dedykowanym przyciskiem)
- scanner - do używania skanera
- storage - do zarządzania urządzeniami przechowującymi dane
- video - do działań związanych z grafiką i akceleracją sprzętową
Po więcej informacji o wypisanych i innych grupach, zobacz Groups_(Polski)#User groups.
Następnie zostanie wyświetlony podgląd nowego konta i możliwość anulowania lub kontynuowania operacji: po naciśnięciu Enter
konto zostanie stworzone i zostaniesz poproszony(a) o podanie dodatkowych, opcjonalncyh informacji o nowym użytkowniku (np. imię i nazwisko). Potem zostaniesz poproszony(a) o ustawienie hasła do konta.
Metoda nieinteraktywna
# useradd -m -g users -G audio,games,log,lp,optical,power,scanner,storage,video -s /bin/bash archie
Bedziesz musiał(a) ustawić hasło do konta używając passwd
. Możesz wprowadzić dodatkowe informacje używajac chfn
.
Można też użyć:
# useradd -m -g users -G wheel -s /bin/bash archie
Użytkownik dostanie wszelakie prawa przysługujące grupie wheel.
Usuwanie konta użytkownika
W razie błędu lub gdy chcesz usunąć konto, użyj userdel
:
# userdel -r [nazwaużytkownika]
Opcja -r
usunie także katalog domowy użytkownika wraz z zawartością i jego skrzynkę mailową.
Więcej informacji
Przeczytaj Użytkownicy i grupy po dalsze informacje. Jeśli chcesz zmienić nazwę swojego lub innego użytkownika, przeczytaj stronę Zmiana nazwy użytkownika. Możesz też sprawdzić strony man: usermod(8)
i gpasswd(8)
.
Extra
Powinieneś(aś) mieć teraz całkowicie funkcjonalny system Arch, który moze służyć jako baza do zbudowania systemu według twoich potrzeb. Większość użytkowników jest zainteresowana systemem desktopowym, razem z dźwiękiem i grafiką. Ta część przewodnika zawiera krótki przegląd procedur potrzebnych do ich zainstalowania.
Sudo
Sudo może znacznie ułatwić administrację systemu nie korzystając z konta roota.
Sound
Jeśli potrzebujesz dźwięku, przejdź do Advanced Linux Sound Architecture po instrukcje. Ewentualnie najpierw przejdź do następnej sekcji i skonfiguruj dźwięk później.
Advanced Linux Sound Architecture (Zaawansowana Architektura Dźwięku (w) Linuksie, ALSA) jest dołączona do jądra i zaleca się wypróbowanie jej najpierw. Jednak jeśli nie będzie działać lub nie jesteś zadowolony(a) z jakości, Open Sound System (Otwarty System Dźwięku, OSS) to dobra alternatywa. OSSv4 zostało wydane pod wolną licencją i jest uważane za znaczące udoskonalenie starszego OSSv3, które zastąpiła ALSA. Instrukcje mogą być znalezione w tym artykule.
Jeśli posiadasz zaawansowany sprzęt audio, odwiedź Dźwięk po zbiór różnych artykułów na ten temat.
Graficzny Interfejs Użytkownika
Instalacja X-ów
X Window System (nazywany X11 lub X) to system okien używany w systemach uniksowych. Dostarcza protokół i podstawowe narzędzia do tworzenia graficznego interfejsu użytkownika (GUI).
Zainstalujemy teraz podstawowe pakiety Xorg używając pacmana.
Zainstaluj pakiety bazowe:
# pacman -S xorg-server xorg-xinit xorg-server-utils
Zainstaluj mesa dla wsparcia 3D:
# pacman -S mesa
Narzędzia glxgears i glxinfo znajdują się w pakiecie mesa-demos. Zainstaluj go, jeśli ich potrzebujesz:
# pacman -S mesa-demos
Instalacja sterownika wideo
Następnie, powinieneś(aś) zainstalować sterownik do twojej karty graficznej.
Musisz wiedzieć, jaki układ graficzny posiadasz w komputerze. Jeśli nie wiesz, użyj programu /usr/sbin/lspci
:
$ lspci | grep VGA
Aby znaleźć kompletną listę otwartoźródłowych sterowników wideo, przeszukaj bazę pakietów:
$ pacman -Ss xf86-video | less
Użyj pacmana do zainstalowania odpowiedniego dla twojej karty sterownika wideo. Przykład dla sterownika Savage:
# pacman -S xf86-video-savage
Karty graficzne NVIDIA
Użytkownicy kart NVIDIA mają trzy opcje w kwestii sterowników (oprócz sterownika vesa):
- Otwarty sterownik nouveau, który oferuje szybką akcelerację 2D i podstawowe wsparcie 3D, które jest wystarczające dla menedżerów kompozycji. Nie obsługuje jeszcze w pełni oszczędzania energii. Feature Matrix.
- Otwarty (ale przestarzały) sterownik nv, który jest bardzo wolny i obsługuje tylko 2D.
- Własnościowy sterownik nvidia, który oferuje dobrą wydajność 3D performance i oszczędzanie energii. Nawet jeśli zamierzasz korzystać ze sterownika własnościowego, zalecane jest zainstalowanie nouveau i przełączenie na sterownik nvidia po skonfigurowaniu X-ów. Nouveau często działa od razu, podczas gdy nvidia wymaga konfiguracji. Zobacz NVIDIA po więcej informacji.
Otwarty sterownik nouveau powinien być wystarczający dla większości użytkowników i jest rekomendowany:
# pacman -S xf86-video-nouveau
Dla eksperymentalnej akceleracji 3D:
# pacman -S nouveau-dri
Karty graficzne ATI
Właściciele kart ATI mają dwie opcje dotyczące sterowników (oprócz sterwonika vesa):
- Otwarty sterownik radeon dostarczany w pakiecie xf86-video-ati. Zobacz radeon feature matrix po szczegóły.
- Własnościowy sterownik fglrx dostarczany w pakiecie catalystAUR znajdujący się w AUR. Wspiera tylko nowe karty (HD2xxx i nowsze). Znajdował się wcześniej w repozytorium extra, jednak od marca 2009, zaprzestano oficjalnego wsparcia z powodu niezadowolenia z jakości i tempa rozwoju sterownika. Zobacz ATI Catalyst po więcej informacji.
Otwarty sterownik jest rekomendowany. Zainstaluj go:
# pacman -S xf86-video-ati
Karty graficzne SiS
Karty SiS nie są oficjalne wspierane w Linuksie. Mimo to, trzy mniej lub bardziej przestarzałe sterowniki mogą być zainstalowane z oficjalnych repozytoriów:
# pacman -S xf86-video-sis
lub
# pacman -S xf86-video-sisusb
lub
# pacman -S xf86-video-sisimedia
Jeśli żaden z nich nie działa, szukanie sterownika w AUR i jego kompilacja (razem z możliwym downgradem pakietu xorg-server) to jedyne wyjście.
Instalacja sterowników urządzeń wejściowych
Udev powinien wykryć twój sprzęt bez problemów, a evdev (xf86-input-evdev) to nowoczesny sterownik urządzeń wejściowych, obsługujący prawie wszystkie urządzenia. Dlatego, instalacja sterowników zwykle nie jest potrzebna. Evdev został już zainstalowany jako zależność Xorg.
Jeśli evdev nie obsługuje twojego urządzenia, zainstaluj potrzebne sterowniki z grupy xorg-input-drivers.
Po kompletną listę dostępnych sterowników, przeszukaj bazę pacmana:
# pacman -Ss xf86-input | less
Użytkownicy laptopów (lub ekranów dotykowych) powinni zainstalować pakiet synaptics, aby umożliwić konfigurację touchpada/ekranu dotykowego:
# pacman -S xf86-input-synaptics
Konfiguracja X (opcjonalnie)
Serwer X potrafi przeprowadzić autokonfigurację, dzięki temu może funkcjonować bez pliku xorg.conf
. Jeśli chcesz skonfigurować X manualnie, zobacz stronę Xorg.
Nieamerykański układ klawiatury
Jeśli nie używasz amerykańskiego układu klawiatury, musisz go ustawić w /etc/X11/xorg.conf.d/10-evdev.conf
:
Section "InputClass" Identifier "evdev keyboard catchall" MatchIsKeyboard "on" MatchDevicePath "/dev/input/event*" Driver "evdev" Option "XkbLayout" "pl" EndSection
Jeśli chcesz używać innego wariantu układu (np. Dvorak), dodaj następujące opcje do powyższej sekcji:
Option "XkbLayout" "pl" Option "XkbVariant" "dvorak"
Test serwera X
Ta sekcja wyjaśnia, jak ustawić domyślne środowisko X z xorg-twm, aby przetestować Xy. Poniższa sekcja objaśnia instalację wybranego środowiska graficznego lub menedżera okien.
Zainstaluj domyślne środowisko:
# pacman -S xorg-twm xorg-xclock xterm
Jeśli Xorg został zainstalowany przed stworzeniem konta użytkownika, pozostanie w katalogu domowym szablon pliku .xinitrc
, który musi zostać usunięty lub wyedytowany przed uruchomieniem X. Usunięcie go spowoduje uruchomienie domyślnego środowiska przy uruchomieniu serwera X.
$ rm ~/.xinitrc
Szyna wiadomości
Zainstaluj dbus:
# pacman -S dbus
Uruchom demon dbus:
# rc.d start dbus
Dodaj dbus do linii DAEMONS
w /etc/rc.conf
, aby był uruchamiany razem z systemem:
DAEMONS=(... dbus ...)
Uruchomienie serwera X
Obydwa następujące polecenia znajdują się w pakiecie xorg-xinit. W końcu, uruchom X:
$ startx
lub
$ xinit -- /usr/bin/X -nolisten tcp
Powinno pojawić się kilka okien, a mysz powinna działać. Możesz opuścić środowisko graficzne użwając polecenia exit
, dopóki nie wrócisz do terminala.
Jeśli ekran staje się czarny, nadal możesz przełączyć się do innej konsoli (np. używając CTRL-Alt-F2
), na ślepo wpisać root, nacisnąć Enter
, wpisać hasło roota i nacisnąć Enter
.
Możesz spróbować zakończyć proces serwera X używając /usr/bin/pkill
(z wielką literą X):
# pkill X
Jeśli pkill nie działa, uruchom komputer ponownie używając:
# reboot
W przypadku błędów
Jeśli nastąpi jakiś problem, szukaj błędów w /var/log/Xorg.0.log
. Linie zaczynające się na (EE)
oznaczają błąd, a zaczynajace się na (WW)
to ostrzeżenia, które mogą sygnalizować inne problemy.
$ grep EE /var/log/Xorg.0.log
Błędy mogą być także znalezione w wyjściu serwera X w konsoli, z której został uruchomiony.
Zobacz artykuł Xorg po szczegółowe instrukcje i rozwiązania problemów.
Potrzebujesz pomocy?
Jeśli po skonsultowaniu się z artykułem Xorg nadal masz problemy i potrzebujesz porady na forum Archa, zainstaluj wgetpaste:
# pacman -S wgetpaste
Użyj wgetpaste i podaj linki do następujących plików szukając pomocy na forum:
-
~/.xinitrc
-
/etc/X11/xorg.conf
-
/var/log/Xorg.0.log
-
/var/log/Xorg.0.log.old
Przykład użycia:
$ wgetpaste /sciezka/do/pliku
Umieść odpowoednie linki w swoim poście na forum. Pamiętaj o dostarczeniu informacji o posiadanym sprzęcie i zainstalowanych sterownikach.
Fonty
W tym momencie, powinieneś(aś) zainstalować zbiór fontów TrueType fonts, ponieważ tylko nieskalowalne fonty binarne są dostępne domyślnie. DejaVu to zbiór wysokiej jakości fontów z dobrym wsparciem Unicode:
# pacman -S ttf-dejavu
- Strona Konfiguracja fontów zawiera informacje o konfiguracji renderingu fontów, a strona Fonty zawiera sugestie fontów i instrukcje instalacji.
Wybierz i zainstaluj interfejs graficzny
System X Window dostarcza podstawowego frameworku do tworzenia graficznego interfejsu użytkownika (GUI).
- Menedżer okien (Window Manager, WM)
- Kontroluje położenie i wygląd okien aplikacji łącznie z X Window System. Zobacz Menedżery okien po więcej informacji.
- Środowisko graficzne (Desktop Environment, DE)
- Wykorzystuje serwer X, aby dostarczyć funkcjonalny i dynamiczny interfejs użytkownika. Zwykle zawiera menedżer okien, ikony, aplety, panele, tapety, zbiór towarzyszacych aplikacji i różne ułatwienia. Zobacz Środowiska graficzne po więcej informacji.
Po instalacji środowiska graficznego, możesz przejść do Ogólne porady po różne porady.
Sposoby uruchamiania środowiska graficznego
Manualny
Możesz uruchamiać serwer X manualnie z terminala zamiast uruchamiać go automatycznie przez system. Po polecenia specyficzne dla wybranego środowiska, zobacz jego stronę w wiki. Po bardziej ogólne komendy serwera X, zobacz odpowiednią sekcję na stronie wiki Xorg.
Automatically
Możesz chcieć, aby pulpit uruchamiał się automatycznie razem z systemem zamiast uruchamiać X manualnie. Zobacz Menedżer logowania po instrukcje dotyczące menedżera logowania luub Uruchamianie X przy starcie po dwie metody, które nie wymagają użycia menedżera logowania.
Appendix
Po listę aplikacji, które mogą być użyteczne, zobacz Popularne aplikacje.
Zobacz Ogólne porady po listę porad dotyczących skalowania prędkości procesora czy renderingu fontów.