Beginners' Guide/Extra (Polski)
Contents
-
1 Extra
- 1.1 Sudo
- 1.2 Sound
- 1.3 Graficzny Interfejs Użytkownika
- 2 Appendix
- 3 Zobacz także
Extra
Powinieneś(aś) mieć teraz całkowicie funkcjonalny system Arch, który moze służyć jako baza do zbudowania systemu według twoich potrzeb. Większość użytkowników jest zainteresowana systemem desktopowym, razem z dźwiękiem i grafiką. Ta część przewodnika zawiera krótki przegląd procedur potrzebnych do ich zainstalowania.
Sudo
Sudo może znacznie ułatwić administrację systemu nie korzystając z konta roota.
Sound
Jeśli potrzebujesz dźwięku, przejdź do Advanced Linux Sound Architecture po instrukcje. Ewentualnie najpierw przejdź do następnej sekcji i skonfiguruj dźwięk później.
Advanced Linux Sound Architecture (Zaawansowana Architektura Dźwięku (w) Linuksie, ALSA) jest dołączona do jądra i zaleca się wypróbowanie jej najpierw. Jednak jeśli nie będzie działać lub nie jesteś zadowolony(a) z jakości, Open Sound System (Otwarty System Dźwięku, OSS) to dobra alternatywa. OSSv4 zostało wydane pod wolną licencją i jest uważane za znaczące udoskonalenie starszego OSSv3, które zastąpiła ALSA. Instrukcje mogą być znalezione w tym artykule.
Jeśli posiadasz zaawansowany sprzęt audio, odwiedź Dźwięk po zbiór różnych artykułów na ten temat.
Graficzny Interfejs Użytkownika
Instalacja X-ów
X Window System (nazywany X11 lub X) to system okien używany w systemach uniksowych. Dostarcza protokół i podstawowe narzędzia do tworzenia graficznego interfejsu użytkownika (GUI).
Zainstalujemy teraz podstawowe pakiety Xorg używając pacmana.
Zainstaluj pakiety bazowe:
# pacman -S xorg-server xorg-xinit xorg-server-utils
Zainstaluj mesa dla wsparcia 3D:
# pacman -S mesa
Narzędzia glxgears i glxinfo znajdują się w pakiecie mesa-demos. Zainstaluj go, jeśli ich potrzebujesz:
# pacman -S mesa-demos
Instalacja sterownika wideo
Następnie, powinieneś(aś) zainstalować sterownik do twojej karty graficznej.
Musisz wiedzieć, jaki układ graficzny posiadasz w komputerze. Jeśli nie wiesz, użyj programu /usr/sbin/lspci
:
$ lspci | grep VGA
Aby znaleźć kompletną listę otwartoźródłowych sterowników wideo, przeszukaj bazę pakietów:
$ pacman -Ss xf86-video | less
Użyj pacmana do zainstalowania odpowiedniego dla twojej karty sterownika wideo. Przykład dla sterownika Savage:
# pacman -S xf86-video-savage
Karty graficzne NVIDIA
Użytkownicy kart NVIDIA mają trzy opcje w kwestii sterowników (oprócz sterownika vesa):
- Otwarty sterownik nouveau, który oferuje szybką akcelerację 2D i podstawowe wsparcie 3D, które jest wystarczające dla menedżerów kompozycji. Nie obsługuje jeszcze w pełni oszczędzania energii. Feature Matrix.
- Otwarty (ale przestarzały) sterownik nv, który jest bardzo wolny i obsługuje tylko 2D.
- Własnościowy sterownik nvidia, który oferuje dobrą wydajność 3D performance i oszczędzanie energii. Nawet jeśli zamierzasz korzystać ze sterownika własnościowego, zalecane jest zainstalowanie nouveau i przełączenie na sterownik nvidia po skonfigurowaniu X-ów. Nouveau często działa od razu, podczas gdy nvidia wymaga konfiguracji. Zobacz NVIDIA po więcej informacji.
Otwarty sterownik nouveau powinien być wystarczający dla większości użytkowników i jest rekomendowany:
# pacman -S xf86-video-nouveau
Dla eksperymentalnej akceleracji 3D:
# pacman -S nouveau-dri
Karty graficzne ATI
Właściciele kart ATI mają dwie opcje dotyczące sterowników (oprócz sterwonika vesa):
- Otwarty sterownik radeon dostarczany w pakiecie xf86-video-ati. Zobacz radeon feature matrix po szczegóły.
- Własnościowy sterownik fglrx dostarczany w pakiecie catalystAUR znajdujący się w AUR. Wspiera tylko nowe karty (HD2xxx i nowsze). Znajdował się wcześniej w repozytorium extra, jednak od marca 2009, zaprzestano oficjalnego wsparcia z powodu niezadowolenia z jakości i tempa rozwoju sterownika. Zobacz ATI Catalyst po więcej informacji.
Otwarty sterownik jest rekomendowany. Zainstaluj go:
# pacman -S xf86-video-ati
Karty graficzne SiS
Karty SiS nie są oficjalne wspierane w Linuksie. Mimo to, trzy mniej lub bardziej przestarzałe sterowniki mogą być zainstalowane z oficjalnych repozytoriów:
# pacman -S xf86-video-sis
lub
# pacman -S xf86-video-sisusb
lub
# pacman -S xf86-video-sisimedia
Jeśli żaden z nich nie działa, szukanie sterownika w AUR i jego kompilacja (razem z możliwym downgradem pakietu xorg-server) to jedyne wyjście.
Instalacja sterowników urządzeń wejściowych
Udev powinien wykryć twój sprzęt bez problemów, a evdev (xf86-input-evdev) to nowoczesny sterownik urządzeń wejściowych, obsługujący prawie wszystkie urządzenia. Dlatego, instalacja sterowników zwykle nie jest potrzebna. Evdev został już zainstalowany jako zależność Xorg.
Jeśli evdev nie obsługuje twojego urządzenia, zainstaluj potrzebne sterowniki z grupy xorg-input-drivers.
Po kompletną listę dostępnych sterowników, przeszukaj bazę pacmana:
# pacman -Ss xf86-input | less
Użytkownicy laptopów (lub ekranów dotykowych) powinni zainstalować pakiet synaptics, aby umożliwić konfigurację touchpada/ekranu dotykowego:
# pacman -S xf86-input-synaptics
Konfiguracja X (opcjonalnie)
Serwer X potrafi przeprowadzić autokonfigurację, dzięki temu może funkcjonować bez pliku xorg.conf
. Jeśli chcesz skonfigurować X manualnie, zobacz stronę Xorg.
Nieamerykański układ klawiatury
Jeśli nie używasz amerykańskiego układu klawiatury, musisz go ustawić w /etc/X11/xorg.conf.d/10-evdev.conf
:
Section "InputClass" Identifier "evdev keyboard catchall" MatchIsKeyboard "on" MatchDevicePath "/dev/input/event*" Driver "evdev" Option "XkbLayout" "pl" EndSection
Jeśli chcesz używać innego wariantu układu (np. Dvorak), dodaj następujące opcje do powyższej sekcji:
Option "XkbLayout" "pl" Option "XkbVariant" "dvorak"
Test serwera X
Ta sekcja wyjaśnia, jak ustawić domyślne środowisko X z xorg-twm, aby przetestować Xy. Poniższa sekcja objaśnia instalację wybranego środowiska graficznego lub menedżera okien.
Zainstaluj domyślne środowisko:
# pacman -S xorg-twm xorg-xclock xterm
Jeśli Xorg został zainstalowany przed stworzeniem konta użytkownika, pozostanie w katalogu domowym szablon pliku .xinitrc
, który musi zostać usunięty lub wyedytowany przed uruchomieniem X. Usunięcie go spowoduje uruchomienie domyślnego środowiska przy uruchomieniu serwera X.
$ rm ~/.xinitrc
Szyna wiadomości
Zainstaluj dbus:
# pacman -S dbus
Uruchom demon dbus:
# rc.d start dbus
Dodaj dbus do linii DAEMONS
w /etc/rc.conf
, aby był uruchamiany razem z systemem:
DAEMONS=(... dbus ...)
Uruchomienie serwera X
Obydwa następujące polecenia znajdują się w pakiecie xorg-xinit. W końcu, uruchom X:
$ startx
lub
$ xinit -- /usr/bin/X -nolisten tcp
Powinno pojawić się kilka okien, a mysz powinna działać. Możesz opuścić środowisko graficzne użwając polecenia exit
, dopóki nie wrócisz do terminala.
Jeśli ekran staje się czarny, nadal możesz przełączyć się do innej konsoli (np. używając CTRL-Alt-F2
), na ślepo wpisać root, nacisnąć Enter
, wpisać hasło roota i nacisnąć Enter
.
Możesz spróbować zakończyć proces serwera X używając /usr/bin/pkill
(z wielką literą X):
# pkill X
Jeśli pkill nie działa, uruchom komputer ponownie używając:
# reboot
W przypadku błędów
Jeśli nastąpi jakiś problem, szukaj błędów w /var/log/Xorg.0.log
. Linie zaczynające się na (EE)
oznaczają błąd, a zaczynajace się na (WW)
to ostrzeżenia, które mogą sygnalizować inne problemy.
$ grep EE /var/log/Xorg.0.log
Błędy mogą być także znalezione w wyjściu serwera X w konsoli, z której został uruchomiony.
Zobacz artykuł Xorg po szczegółowe instrukcje i rozwiązania problemów.
Potrzebujesz pomocy?
Jeśli po skonsultowaniu się z artykułem Xorg nadal masz problemy i potrzebujesz porady na forum Archa, zainstaluj wgetpaste:
# pacman -S wgetpaste
Użyj wgetpaste i podaj linki do następujących plików szukając pomocy na forum:
-
~/.xinitrc
-
/etc/X11/xorg.conf
-
/var/log/Xorg.0.log
-
/var/log/Xorg.0.log.old
Przykład użycia:
$ wgetpaste /sciezka/do/pliku
Umieść odpowoednie linki w swoim poście na forum. Pamiętaj o dostarczeniu informacji o posiadanym sprzęcie i zainstalowanych sterownikach.
Fonty
W tym momencie, powinieneś(aś) zainstalować zbiór fontów TrueType fonts, ponieważ tylko nieskalowalne fonty binarne są dostępne domyślnie. DejaVu to zbiór wysokiej jakości fontów z dobrym wsparciem Unicode:
# pacman -S ttf-dejavu
- Strona Konfiguracja fontów zawiera informacje o konfiguracji renderingu fontów, a strona Fonty zawiera sugestie fontów i instrukcje instalacji.
Wybierz i zainstaluj interfejs graficzny
System X Window dostarcza podstawowego frameworku do tworzenia graficznego interfejsu użytkownika (GUI).
- Menedżer okien (Window Manager, WM)
- Kontroluje położenie i wygląd okien aplikacji łącznie z X Window System. Zobacz Menedżery okien po więcej informacji.
- Środowisko graficzne (Desktop Environment, DE)
- Wykorzystuje serwer X, aby dostarczyć funkcjonalny i dynamiczny interfejs użytkownika. Zwykle zawiera menedżer okien, ikony, aplety, panele, tapety, zbiór towarzyszacych aplikacji i różne ułatwienia. Zobacz Środowiska graficzne po więcej informacji.
Po instalacji środowiska graficznego, możesz przejść do Ogólne porady po różne porady.
Sposoby uruchamiania środowiska graficznego
Manualny
Możesz uruchamiać serwer X manualnie z terminala zamiast uruchamiać go automatycznie przez system. Po polecenia specyficzne dla wybranego środowiska, zobacz jego stronę w wiki. Po bardziej ogólne komendy serwera X, zobacz odpowiednią sekcję na stronie wiki Xorg.
Automatically
Możesz chcieć, aby pulpit uruchamiał się automatycznie razem z systemem zamiast uruchamiać X manualnie. Zobacz Menedżer logowania po instrukcje dotyczące menedżera logowania luub Uruchamianie X przy starcie po dwie metody, które nie wymagają użycia menedżera logowania.
Appendix
Po listę aplikacji, które mogą być użyteczne, zobacz Popularne aplikacje.
Zobacz Ogólne porady po listę porad dotyczących skalowania prędkości procesora czy renderingu fontów.